Oksidləşmə Nömrələrini Necə Tapmaq olar: 12 addım (şəkillərlə)

Mündəricat:

Oksidləşmə Nömrələrini Necə Tapmaq olar: 12 addım (şəkillərlə)
Oksidləşmə Nömrələrini Necə Tapmaq olar: 12 addım (şəkillərlə)

Video: Oksidləşmə Nömrələrini Necə Tapmaq olar: 12 addım (şəkillərlə)

Video: Oksidləşmə Nömrələrini Necə Tapmaq olar: 12 addım (şəkillərlə)
Video: Varlı, yoxsa kasıb olacaqsınız? - BURADAN ÖYRƏNİN 2024, Mart
Anonim

Kimyada "oksidləşmə" və "azalma" anlayışları, bir atomun (və ya atom qrupunun) müvafiq olaraq elektron itirdiyi və ya qazandığı reaksiyalara aiddir. Oksidləşmə nömrələri, kimyaçıların köçürmə üçün neçə elektronun mövcud olduğunu və verilən reaktivlərin oksidləşdiyini və ya azaldığını yoxlamağa kömək edən atomlara (və ya atom qruplarına) verilən nömrələrdir. Atomlara oksidləşmə ədədlərinin verilməsi prosesi, atomların yüklənməsinə və bir hissəsi olduqları molekulların kimyəvi tərkibinə əsaslanaraq olduqca sadədən bir qədər mürəkkəbə qədər dəyişə bilər. Məsələləri çətinləşdirmək üçün bəzi elementlərin birdən çox oksidləşmə sayı ola bilər. Xoşbəxtlikdən, oksidləşmə ədədlərinin təyin edilməsi yaxşı təyin edilmiş qaydalarla tənzimlənir, baxmayaraq ki, əsas kimya və cəbr bilikləri bu qaydaların naviqasiyasını xeyli asanlaşdıracaq.

Addımlar

2 -dən 1 -ci hissə: Kimyəvi Qaydalara əsaslanan Oksidləşmə Nömrələrini təyin etmək

Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 1
Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 1

Addım 1. Söz mövzusu maddənin elementar olub olmadığını müəyyənləşdirin

Sərbəst, birləşməmiş elementar atomlar həmişə 0 oksidləşmə sayına malikdir. Bu həm elementar forması tək bir atomdan ibarət olan atomlar, həm də elementar forması iki atomlu və ya çox atomlu atomlar üçün doğrudur.

  • Məsələn, Al(s) və Cl2 hər ikisi də birləşməmiş elementar formada olduqları üçün 0 oksidləşmə nömrələrinə malikdir.
  • Qeyd edək ki, kükürdün elementar forması S8və ya oktasülfür, nizamsız olsa da, 0 oksidləşmə sayına malikdir.
Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 2
Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 2

Addım 2. Söz mövzusu maddənin ion olub olmadığını müəyyənləşdirin

İonlar yüklərinə bərabər olan oksidləşmə nömrələrinə malikdirlər. Bu həm digər elementlərə bağlı olmayan ionlar, həm də bir ion birləşməsinin bir hissəsini təşkil edən ionlar üçün doğrudur.

  • Məsələn, ion Cl- -1 oksidləşmə sayına malikdir.
  • NaCl birləşməsinin bir hissəsi olduqda Cl ionu hələ də -1 oksidləşmə sayına malikdir. Çünki Na+ ion, tərifinə görə +1 yükünə malikdir, bilirik ki, Cl- ionun yükü -1, buna görə də oksidləşmə sayı hələ də -1 -dir.
Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 3
Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 3

Addım 3. Bilin ki, metal ionları üçün çoxlu oksidləşmə sayı mümkündür

Bir çox metal elementdə birdən çox yük ola bilər. Məsələn, metal dəmir (Fe) +2 və ya +3 yüklü bir ion ola bilər. Metalik ionların yükləri (və beləliklə oksidləşmə ədədləri) ya tərkibində olan birləşmədə olan digər atomların yükləri ilə əlaqədar olaraq, ya da mətndə yazıldıqda roman rəqəmi işarəsi ilə müəyyən edilə bilər (cümlədə olduğu kimi " dəmir (III) ionunun +3 yükü var. ").

Məsələn, metal alüminium ionu olan bir birləşməni araşdıraq. AlCl birləşməsi3 ümumi yük 0 -a bərabərdir. Çünki bilirik ki, Cl- ionların -1 yükü var və 3 Cl var- Alon ionunun tərkibindəki ionların +3 yükü olmalıdır ki, bütün ionların ümumi yükü 0 -a bərabər olsun. Beləliklə, Alın oksidləşmə sayı bu birləşmədə +3 -dir.

Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 4
Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 4

Addım 4. (2 istisna olmaqla) oksigenə oksidləşmə sayı təyin edin

Demək olar ki, bütün hallarda oksigen atomlarının oksidləşmə sayı -2 -dir. Bu qaydanın bir neçə istisnası var:

  • Oksigen elementar vəziyyətdə olduqda (O2), oksidləşmə sayı 0, bütün elementar atomlarda olduğu kimi.
  • Oksigen bir peroksidin bir hissəsi olduqda, oksidləşmə sayı -1 -dir. Peroksidlər, oksigen-oksigen tək bir bağ (və ya peroksid anyonu O) olan birləşmələr sinifidir2-2). Məsələn, H molekulunda2O2 (hidrogen peroksid), oksigenin oksidləşmə sayı (və yükü) -1 -dir.
  • Oksigen bir superoksidin bir hissəsi olduqda, oksidləşmə sayı -1⁄2 olur. Superoksidlərin tərkibində superoksid anyonu O var2-.
  • Oksigen flora bağlı olduqda oksidləşmə sayı +2 -dir. Daha çox məlumat üçün aşağıdakı flor qaydasına baxın. Ancaq bir istisna var: (O2F2), oksigenin oksidləşmə sayı +1 -dir.
Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 5
Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 5

Addım 5. Hidrojenə +1 oksidləşmə sayı təyin edin (istisna olmaqla)

Oksigen kimi, hidrogenin oksidləşmə sayı da müstəsna hallara tabedir. Ümumiyyətlə, hidrogenin oksidləşmə sayı +1 -dir (yuxarıda göstərildiyi kimi elementar formada deyilsə, H2). Lakin hidrid adlanan xüsusi birləşmələr halında, hidrogen -1 oksidləşmə sayına malikdir.

Məsələn, H.2O, bilirik ki, hidrogenin oksidləşmə sayı +1 -dir, çünki oksigenin yükü -2 -dir və birləşmənin yüklərini sıfıra əlavə etmək üçün iki +1 yükə ehtiyacımız var. Sodyum hidriddə, NaH, hidrogen, Na olduğu üçün -1 oksidləşmə sayına malikdir+ ionun +1 yükü var və birləşmənin ümumi yükünün sıfıra bərabər olması üçün hidrogenin yükü (və beləliklə oksidləşmə sayı) -1 -ə bərabər olmalıdır.

Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 6
Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 6

Addım 6. Florin həmişə -1 oksidləşmə sayına malikdir

Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, müəyyən elementlərin oksidləşmə sayıları bir çox amillərə görə dəyişə bilər (metal ionları, peroksidlərdəki oksigen atomları və s.) Ftor, lakin heç vaxt dəyişməyən -1 oksidləşmə sayına malikdir. Bunun səbəbi, florun ən elektronegativ element olmasıdır-başqa sözlə, ən az ehtimal ki, öz elektronlarından imtina edən və çox güman ki, başqa bir atomu alacaq elementdir. Buna görə də onun dəyəri dəyişmir.

Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 7
Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 7

Addım 7. Bir birləşmənin yükünə bərabər olan bir birləşmədə oksidləşmə nömrələrini təyin edin

Bir birləşmədə olan bütün atomların oksidləşmə sayıları, bu birləşmənin yükünü artırmalıdır. Məsələn, bir birləşmədə heç bir yük yoxdursa, onun hər bir atomunun oksidləşmə sayı sıfıra bərabər olmalıdır; birləşmə -1 yüklü poliatomik bir iondursa, oksidləşmə ədədləri -1 -ə qədər artmalıdır.

Bu, işinizi yoxlamaq üçün yaxşı bir yoldur - birləşmələrinizdəki oksidləşmə birləşmənin yükünü artırmırsa, bir və ya daha çox səhv təyin etdiyinizi bilirsiniz

2 -ci hissənin 2 -si: Oksidləşmə Sayı Qaydaları Olmayan Atomlara Nömrələrin Atılması

Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 8
Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 8

Addım 1. Oksidləşmə sayı qaydaları olmayan atomları tapın

Bəzi atomların ola biləcək oksidləşmə sayı ilə bağlı xüsusi qaydaları yoxdur. Atomunuz yuxarıdakı qaydalarda görünmürsə və yükünün nə olduğunu bilmirsinizsə (məsələn, daha böyük bir birləşmənin bir hissəsidirsə və buna görə də fərdi yükü göstərilmirsə), prosesə görə atomun oksidləşmə nömrəsini tapa bilərsiniz. aradan qaldırılması. Birincisi, birləşmədəki hər bir atomun oksidləşməsini təyin edəcəksiniz, sonra isə birləşmənin ümumi yükünə əsaslanaraq bilinməyənləri həll edəcəksiniz.

Məsələn, Na tərkibində2BELƏ Kİ4, kükürd (S) yükü bilinmir - elementar formada deyil, buna görə 0 deyil, ancaq bildiyimiz budur. Bu cəbr oksidləşmə sayı təyin etmə üsulu üçün yaxşı bir namizəddir.

Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 9
Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 9

Addım 2. Bileşikdəki digər elementlər üçün bilinən oksidləşmə nömrəsini tapın

Oksidləşmə sayı təyin etmə qaydalarından istifadə edərək, birləşmənin digər atomlarına oksidləşmə nömrələri təyin edin. O, H və s üçün istisna hallar üçün diqqətli olun.

Na -da2BELƏ Kİ4Qaydalarımıza əsasən, Na ionunun +1 yükə (və beləliklə oksidləşmə sayına) sahib olduğunu və oksigen atomlarının oksidləşmə sayının -2 olduğunu bilirik.

Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 10
Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 10

Addım 3. Hər bir atomun sayını oksidləşmə sayına vurun

İndi bilinməyən atomlar xaricindəki bütün atomlarımızın oksidləşmə sayını bildiyimizə görə, bu atomlardan bəzilərinin bir dəfədən çox görünə biləcəyini nəzərə almalıyıq. Hər bir atomun ədədi əmsalını (birləşmədə atomun kimyəvi simvolundan sonra alt sətirdə yazılır) oksidləşmə nömrəsinə vurun.

Na -da2BELƏ Kİ4, 2 Na atomu və 4 O atomu olduğunu bilirik. 2 -nin cavabını almaq üçün Na -nın oksidləşmə sayı olan 2 × +1, O -nun oksidləşmə sayı 4 × -2 ilə -8 -ə cavab almaq üçün çoxaldarıq.

Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 11
Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 11

Addım 4. Nəticələri birlikdə əlavə edin

Çarpmalarınızın nəticələrini birlikdə əlavə etmək, bilinməyən atomunuzun oksidləşmə sayını nəzərə almadan birləşmənin cari oksidləşmə sayını verir.

Na -da2BELƏ Kİ4 Məsələn, -6 almaq üçün -8 -ə 2 əlavə edərdik.

Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 12
Oksidləşmə Nömrələrini Tapın Adım 12

Addım 5. Boşluğun yükünə əsaslanaraq bilinməyən oksidləşmə sayını hesablayın

İndi sadə cəbrdən istifadə edərək naməlum oksidləşmə nömrənizi tapmaq üçün lazım olan hər şeyə sahibsiniz. Əvvəlki addımdakı cavabınız olan bir maddənin ümumi yükünə bərabər olan bilinməyən oksidləşmə sayı olan bir tənlik qurun. Başqa sözlə: (məlum oksidləşmə ədədlərinin cəmi) + (həll etdiyiniz naməlum oksidləşmə sayı) = (birləşmənin yükü).

  • Na -da2BELƏ Kİ4 Məsələn, aşağıdakı kimi həll edərdik:

    • (Məlum oksidləşmə ədədlərinin cəmi) + (həll etdiyiniz naməlum oksidləşmə sayı) = (birləşmənin yükü)
    • -6 + S = 0
    • S = 0 + 6
    • S = 6. S oksidləşmə sayına malikdir

      Addım 6. Na -da2BELƏ Kİ4.

İpuçları

  • Bir birləşmədə bütün oksidləşmə ədədlərinin cəmi 0 -a bərabər olmalıdır. 2 atomlu bir ion varsa, məsələn, oksidləşmə ədədlərinin cəmi ion yükünə bərabər olmalıdır.
  • Elementlərin dövri cədvəlini necə oxumağı və metalların və metalların harada yerləşdiyini bilmək çox faydalıdır.
  • Elementar formada olan atomların oksidləşmə sayı 0 -a bərabərdir. Bir atomlu ionun yükünə bərabər olan oksidləşmə sayı vardır. Hidrogen, lityum və natrium kimi elementar formada olan 1 -ci qrup metallar +1 oksidləşmə sayına malikdir; maqnezium və kalsium kimi elementar formada olan 2 -ci qrup metalların oksidləşmə sayı +2 -dir. Həm hidrogen, həm də oksigen, bağlandıqlarından asılı olaraq 2 fərqli oksidləşmə sayı ola bilər.
  • Aşağıdakı iki mnemonikadan birini xatırlamaq, oksidləşmə və azalma arasındakı fərqi təyin etməyə kömək edə bilər:

    • OIL RIG- Oksidləşmə (elektronların) itkisidir, Azaldılması qazanır (elektronların) və ya
    • LEO GER- Elektron itkisi- Oksidləşmə, Elektron qazancı- Azaldılması
    • Metalların atomları müsbət ionlar əmələ gətirmək üçün elektronlarını itirirlər (oksidləşmə)
    • Qeyri-metalların atomları mənfi ionlar əmələ gətirmək üçün elektron əldə etməyə meyllidirlər (azalma).
    • Mövcud ionlar fərqli yüklü bir ion və ya neytral yüklü bir atom olmaq üçün elektron qazana və ya itirə bilər.

Tövsiyə: